Stigmatisering is maar een raar iets. Het houdt in dat mensen een groep met gemeenschappelijke- en afwijkende kenmerken en/of gedragingen een label opplakt veroordeelt en buitensluit. Dat dit vaak door onbegrip komt, wil niet zeggen dat het niet keihard aankomt bij de gestigmatiseerde. Zeker, als de gestigmatiseerde ook wordt uitgesloten van het hebben van rechten, plichten en deelnemen van maatschappelijke activiteiten.
Stigmatisering
Een goed voorbeeld van stigmatisering is bijvoorbeeld de post die ik vorige maand schreef over Maurice Vissers. Hij is lid van een motorclub, samen met andere veteranen. Veteranen die hebben gestreden voor volk en vaderland. Veteranen, die belangeloos hebben gevochten om veiligheid te kunnen bieden aan diegenen die het het hardst nodig hadden. Maar omdat ze nu een lidmaatschap hebben van een motorclub die ze net zo verbond als het uniform, worden ze behandeld als outlaws. Onterecht.
Wat als de geallieerden lid waren geweest van eenzelfde soort motorclub? Hadden we ze dan ook zo behandeld? Ik betwijfel dat. Het is discriminerend gedrag. Discriminerend gedrag omdat ze patches dragen. Een leren jasje met patches, zegt men dat het criminelen zijn. Maar is dat zo? Is een patch op militaire kleding niet hetzelfde? Het laat slechts zien van welke groep ze zijn, of in militaire taal: welk onderdeel. En dat is het. Niets meer en ook zeker niets minder. En dan het feit dat ze soms handen schudden met mensen van andere clubs, die misschien wel eens criminele dingen doen. En dan? Maakt het je dan automatisch ook crimineel? Don’t think so…
Mensen met tattoos
Hier schreef ik al over in ‘tattoo taboe’. Wanneer men tattoos heeft, is er direct een oordeel. Niet over of het mooi is of niet, maar mensen associëren een getatoeëerd iemand automatisch met iemand die ordinair is. En hoewel ‘ordinair’ in het woordenboek staat omschreven als ‘gewoon’, wordt dit niet bepaald als positief bedoeld. Hetzelfde geldt voor oorbellen. In welke vorm dan ook. Eerlijk? Niet bepaald, want de ziekenbroeder die je vandaag heeft geholpen toen je dat zo nodig had, kan wel helemaal vol met tattoos zitten. Stuur je die ook weg wanneer hij of zij de mouwen opstroopt?
Wil je dan dat hij je niet helpt wanneer je dat misschien júist zo nodig hebt. Zeg je ook nee, wanneer de advocaat die je vrij kan pleiten tunnels in zijn oren heeft, gewoon omdat hij of zij dat mooi vindt? Het zouden domme keuzes zijn. Maar niet zo dom als de keuze om deze mensen een stempel te geven die ze niet verdienen om een keuze die ze hebben gemaakt. Je kan het er niet mee eens zijn, maar een keuze van een ander, zit niet in de cirkel van jouw invloed, en misschien moet je het dan ook bij een ander laten. Maar mag je die mensen buitensluiten, omwille van hun keuzes? De enige uitzondering vind ik dan wel, dat tattoos die uitlokken, zoals een hakenkruis, onacceptabel zijn. Maar dat zijn dan wel logische uitzonderingen, lijkt me.
Stigma’s
Turken zouden stinken, Marokkanen zouden stelen, donkere mensen zijn lui, Belgen zijn dom, Spanjaarden schuiven alles door naar morgen, Nederlanders zijn gierig. En zo kan ik wel even doorgaan. Maar het is allemaal onzin. Turken zijn misschien wel één van de schoonste mensen die ik ken. Marokkanen stelen net zo vaak als alle andere nationaliteiten, ik ken donkere mensen die letterlijk het vuur uit hun sloffen lopen, en dus productiever zijn dan blanke mensen. Belgen dom? Hou op met me. Ze zijn zoveel slimmer dan ze worden toegezegd. Nederlanders gierig? Vraag dat maar eens aan giro 555, wanneer de Nederlanders weer miljoenen storten op het welbekende gironummer, als er ergens een ramp heeft voltrokken. Stigma’s zijn discriminerend. Stigma’s doen pijn.
Maar stigmatisering vanwege iets dat je mankeert? Neem als voorbeeld een autist in gedachten. ‘Autisten zijn saai, omdat ze vaak maar één interesse hebben.’ Maar is dan iedere autist een saaie piet? Natuurlijk niet. ‘ADHD-ers zijn druk.’ Niet iedere ADHD-er is druk, maar er wordt wel vanuit gegaan dat het zo is. ‘Iemand met HIV heeft onveilige sex gehad en is waarschijnlijk iemand die op hetzelfde geslacht valt. Daarnaast zijn ze vies, en vooral ook heel erg besmettelijk.’ Wat een onzin. Iemand met een (chronische-) ziekte heeft helemaal niet gevraagd om de ziekte, laat staan om het label dat ze krijgen opgeplakt. Hoe pijnlijk denk je dat deze vorm van stigmatisering is voor deze persoon? Hoe zou je zoiets zelf ervaren?
Wij moeten eens leren dat het vaak beter is om de kat eerst eens uit de boom te kijken voor we mensen een label aanmeten. Want heel eerlijk: je zult pas mensen leren kennen wanneer je open staat om anderen te leren kennen en dat gaat niet als je alleen maar loopt te wijzen naar anderen. Je ontneemt jezelf om anderen te leren kennen, omdat je ongewend bent met hun gebruiken. Maar ben je zelf dan zo perfect? Ik betwijfel dat, want als je stigmatiseert, vind ik je persoonlijk maar dom. Wat is de volgende stap? Juist: Discriminatie. Sta wat meer open voor anderen. Wees eens iets minder bevooroordeeld. Misschien levert het je nog iets moois op.
#Stigmatisering #Stigmas #Uitsluiting
